Türkiye’de Buğday Hangi Bölgede Yetişir?
Serin ortamlarda ekime uygun olan buğday, Türkiye genelinde her bölgede ekilebilir. Ancak kaliteli dane ve protein yönünden zengin buğday yetiştiriciliğine en uygun bölgeler arasında; İç Anadolu, Marmara, Çukurova ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri yer alır. “Buğday hangi bölgelerde yetişir?” sorusuna, yıllık yağış miktarı ortalama değere sahip ve toprak besin değerleri yüksek bölgelerde yetişir, şeklinde cevap verilebilir. Buğdayın, yıllık yağış oranı ortalama 500-600 milimetre arasında olan bölgelerde yetiştirilmesi, kaliteli dane alımı için önemlidir. İç Anadolu Bölgesi uygun iklim koşulları ve toprak yapısı sayesinde Türkiye’de buğday yetiştirilen bölgeler arasında ilk sırada bulunur. Ayrıca buğdayın gen merkezinin yapılan araştırmalar sonucu Anadolu Bölgesi, Batı İran ve Kafkasya Bölgesi olduğu düşünülür. Buğday dünya genelinde ıslah edilmiş bitki türü özelliği taşır.
Türkiye’de En Çok Buğday Yetiştirilen Bölgeler
“Buğday hangi iklimde yetişir?” sorusuna, serin ve ılık iklimde yetişir, şeklinde cevap verilebilir. Türkiye’de en çok buğday yetiştirilen bölge, İç Anadolu Bölgesi’dir. Bunun sebebi, bölge ikliminin ve toprak yapısının buğday gelişimi için gerekli özelliklere sahip olmasıdır. Tarım ve Orman Bakanlığı raporlarında, Türkiye’de yıl boyu üretilen toplam buğday miktarının yaklaşık %33-35’lik bölümünün İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan tarım arazilerinden elde edildiği belirtilir. İç Anadolu bölgesini yaklaşık %17-20 arası değer ile Marmara Bölgesi takip eder. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ise %14-16 üretim payına sahiptir.
Buğday Yetiştirmeye Uygun İklim Özellikleri
Buğday, ılık ve serin iklim koşullarında yetişmeye uygundur. Ekim sonrası kök tutunması ve gelişim evrelerinde buğday mahsulünün yüksek sıcaklık değerine maruz kalması, ürün yapısında bozulmalara yol açar. Buğday, %66 nisbi nem ve az ışık altında kaliteli gelişim gösterir. Ayrıca bölge ikliminin yoğun yağış almaması gerekir. Toprağın nem miktarına göre buğday arazisinin en az üç defa belirli aralıklarla sulanması gereklidir. İklim koşullarının çok sert veya toprak değerlerinin düşük olduğu bölgelerde, kaliteli buğday danesi almak mümkün değildir. Sıkça merak edilen “Buğday en çok hangi bölgede yetişir?” sorusuna ise, Türkiye için İç Anadolu Bölgesi, şeklinde cevap vermek mümkündür. Buğday yetiştiriciliğinde sulama, en az iklim kadar önemli bir parametredir. Buğday sulama sıklığı hakkında bilgi edinmek için içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
İlgili Bağlantı: https://hektas.com.tr/bugdayda-sulama-nasil-olmali
Buğday Hangi Toprağı Sever?
Buğday, fosfor yönünden zengin derin ve killi toprakları sever. Nem değeri düşük topraklarda ise buğday gelişimi durur. Besin değeri yönünden zengin topraklarda kaliteli dane alımı mümkündür. Ayrıca ekim yapılacak arazinin toprak besin değerleri analiz edilerek, fosforlu veya azotlu gübre desteği yapılabilir. Azotlu gübre desteğinin toprak yüzeyine, fosforlu gübre desteğinin ise toprağın alt kısmına verilmesi gereklidir. Uygulamanın kaliteli gübreler ve doğru şekilde yapılması ile buğdayın dane kalitesi ve protein değerleri artabilir. Ayrıca toprak özelliklerine uygun buğday türü seçilmesi, alınacak dane kalitesinde etkilidir.
Buğday Hangi Bölgede Yetişmez?
Buğday yetiştiriciliği için rakımı yüksek bölgeler ve yıllık yoğun yağış miktarına sahip alanlar uygun değildir. Örnek olarak, Karadeniz Bölgesi kıyıları ve Doğu Anadolu Bölgesi’nin yüksek kesimleri verilebilir. Yaz yağışları almayan ve sürekli kurak bölgelerde de buğday ekmek doğru değildir. Buğdayın ekildiği alanın nem miktarı dane kalitesine ve gelişimine doğrudan etki eder. Bu sebeple yağış analiz değerleri ortalama olan ve yıl boyu kuraklık yaşanmayan bölgelerde buğday yetiştirilmesi önerilir. Ortalama sıcaklık ve yükseklik değerine sahip bölgelerde buğday yetişme hızı yüksektir.
Buğday En Çok Hangi İlde Yetişir?
Türkiye’de buğday en çok Konya ilinde yetişir. Bunun sebebi Konya ilinde yer alan tarım arazilerinin; düz ve ekime uygun sıcaklık değerlerine sahip olmasıdır. Ayrıca Konya bölgesinde yer alan tarım arazileri, buğday yetiştiriciliği için gerekli nem ve yağış oranına sahiptir.
Dünyada Buğday En Çok Hangi Bölgede Yetişir?
Çin Halk Cumhuriyeti dünyada yıl içinde en çok buğday üretilen bölgedir. Çin’in en çok buğday yetiştiren bölge olmasının sebepleri; geniş tarım arazilerine ve uygun iklim koşullarına sahip olmasıdır. Ayrıca ABD Tarım Dairesi USDA verilerine göre Türkiye buğday üretim miktarında dünya genelinde 9. sırada yer alır.