Silo yemi üretiminde birçok bitki kullanılmasına rağmen bu amaca en fazla mısır bitkisi hizmet ediyor. Mısır, birim alandan yüksek miktarda dane ürünü ve kuru madde üretimiyle hayvan beslenmesinde önemli bir paya sahip. Besleme değerinin ve lezzetinin yüksekliği onun dünyadaki en önemli silaj bitkilerinden biri olmasında etkili.
Yüksek kalite çeşit özelliğiyle doğrudan ilgili
Silajlık mısırdan yüksek verim ve kaliteli ürün elde etmek adına çeşit seçimine özen göstermekte fayda var. Seçilecek çeşidin yetiştirilme amacına göre olum süresine bakmak ve ana ürün olarak mı yoksa 2. ürün olarak mı yetiştirileceğini belirlemek gerekiyor. Ana ürün silajlık olarak seçilecek çeşitler için 100-110 gün süre içerisinde silaj olarak hasat edilme özelliğine sahip olması gerektiğini belirten Areo Tohum Tohum Islah Uzmanı Ersan Çan, 2. ürün silajlık mısır yetiştirilmesi için ise 85-90 günlük silaj yetişme süresi olması gerektiğini vurguluyor: “Silajın verimi içerisinde tane verimi de yer alacağı için sömek oranı, 1000 dane ağırlığı ve hektolitresi yüksek tanelere sahip at dişi mısırlar tercih edilmeli.” Ayrıca seçilecek çeşitlerin alt yapraklarının da yeşil kalabilmesi ve çeşitlerin yetişme sezonu süresince yatmaması gerekiyor. Çan, çeşidin genetik kodlarında yüksek kalite bulunuyorsa bu çeşidin yüksek kaliteli bir özellik gösterdiğini belirtiyor.
Hastalığa dirençte çeşit oldukça etkili
Mısır tarımında görülen çok sayıda patojen hastalık var. Türkiye’de ekonomik zarar eşiği üzerinde tahribat yaratan mısır hastalıkları arasında tohum çürümesi ve fide yanıklığı (Diplodia maydis, Fusarium moniliforme, Pythium spp.), kök çürüklüğü (Fusarium spp, Pythium spp.), yaprak yanıklığı (Helminthosporium ssp.), rastık (Ustilago maydis), mısır baş rastığı (Sphacelotheca reiliana), Gibberella koçan çürüklüğü (Gibberella spp) ve solgunluk (Fusarium spp.) bulunuyor. Hastalık söz konusu olduğunda zirai ilaçla mücadele uygulamaları oldukça zor olduğundan mısırı koruma adına öncelikli şart sağlıklı tohum kullanımından ve uygun çeşit seçiminden geçiyor.
Mısırın toprak üstü aksamlarının tümünün kullanılmasıyla fermente edilmiş bir kaba yem hâli olan silaj, Ersan Çan’a göre geviş getiren hayvanlar tarafından sevilerek yenilen bir yem kaynağı. Su içeriği yönünden zengin olmakla beraber içerisindeki ADF, NDF, ADL, protein, ham selüloz gibi yüksek kuru madde oranı ile oldukça besleyici. Kışın yeşil otun olmadığı zamanlarda hayvanlara verilebilecek yeşil, sulu ve bir o kadar da besleyici tarafı oldukça kuvvetli bir kaba yem olduğundan daha çok tercih ediliyor. “Silajlık mısır, dekardan ortalama 8 ton alınan yüksek yeşil aksam verimleri ile silaj yapılabilen bitkiler içerisinde birim alandan alınan en yüksek verimli bitki durumunda” diyen Çan, bu özelliği ile küçük ve büyük ölçekli hayvancılık işletmelerinin yem maliyetini düşürdüğünü belirtiyor. Tüm bunlar göz önüne alındığında fayda ve maliyet oranının oldukça rantabl olduğunu da sözlerine ekliyor.
İdeal Mısır Silajının Özellikleri
- Kuru madde oranı %12
- Nişasta %27
- Protein %8
- pH 3,4-4