Şeker Pancarı Yetiştiriciliğinde Sulama
Şeker pancarında sulama, yetiştirilme süresi boyunca suya ihtiyaç duyan bir bitki olması nedeniyle önemli bir konudur. Kalitenin ve verimliliği artması şeker pancarı su ihtiyacı zamanında ve yeterli derecede karşılandığında mümkün olur.
Doğru sulama yöntemi, pancarın şeker kalitesini artırdığı için büyük önem taşır. Sulamada bitkinin su ihtiyacı kadar toprağın nem oranı da mutlaka takip edilmelidir. Pancar sulama yaparken bitkinin gelişim dönemlerine dikkat etmek gerekir çünkü pancarın fide gelişimi ile verimi arasında sıkı bir ilişki vardır.
Şeker pancarının gelişme süresi iklim koşullarına göre değişiklik gösterir. Ortalama 155-255 gün arasında yetiştirilir. Yetiştirilme süreci dört aşamadan oluşur:
- Çimlenme-çıkış ve fide
- Gelişme
- Orta dönem
- Son dönem
Bu dönemler sulama açısından büyük öneme sahiptir. Şeker pancarının çimlenmeye başladığı dönem suya karşı en hassas olduğu dönemdir. Bu dönemde hafif sulama yapılmalıdır. Gelişme döneminde su ihtiyacı fazladır. Bitki gelişiminin orta döneminde toprak suyu elverişli bir düzeyde korunmalıdır. Topraktaki nemin %60’ı tükeninceye kadar bitki su stresi yaşamadan toprak suyunu kolayca alır. Toprak nemi %60’ın altına düşerse sulama yapılmalıdır.
Sulama yaparken içme suyu kalitesinde, çok sıcak ya da çok soğuk olmayan su kullanılması gerekir. Su tuzlu veya yüksek alkali değerde olmamalıdır. Sulama akşam saatlerinde başlayıp gece boyunca devam etmeli, gündüz saatlerinde sulama yapılmamalıdır.
Şeker pancarında sulama yöntemi olarak salma (vahşi sulama), yağmurlama ve damla sulama metotları uygulanır. En iyi yöntemler yağmurlama ve damla sulamadır.
Şeker Pancarı Su İhtiyacı
Şeker pancarı, yetiştirilme dönemi içinde belli aralıklarla suya ihtiyaç duyar. İklim koşullarına bağlı olarak şeker pancarının su ihtiyacı yaklaşık olarak 400-600 mm aralığındadır. Yıllık yağış miktarının 600-700 mm olduğu ve yetişme dönemi içerisinde yağışın düzgün dağıldığı bölgelerde sulanmadan yetiştirilebilir. Aynı zamanda yetişme süresi boyunca toprağın nispi neminin %60-70 civarında olması gerekir.
Şeker Pancarı Ne Sıklıkla Sulanmalı?
Bitkinin suya hassas olduğu çimlenme döneminde hafif sulama yapılmalıdır. Yağışların yetersiz olduğu yerlerde, toprak nem düzeyinin %50’den az olmaması gerekir. Bu dönemde normal iklim şartlarında haftada 1 kez, kumlu topraklarda ise haftada 2-3 günde bir kez bitkinin hafif bir şekilde sulanması önerilir. Su ihtiyacı kuru madde birikiminin en fazla olduğu kök ve gövde büyüme döneminde artar.
Sulamanın çok fazla ya da yetersiz yapılması pancar verimini olumsuz yönde etkiler. Bitkinin su ihtiyacına bakmadan aşırı sulama yapılması toprağın çoraklaşmasına, çimlenme ve 3-4 yaprak döneminde kök boğulması gibi problemlerin yaşanmasına, şeker oranının düşmesine, kök çürüklüğü hastalığının gelişmesine sebep olur. Yetersiz sulama ise, bitki gelişimini engeller, verim ve kalite kayıplarının artmasına yol açar. Şeker pancarı nasıl sulanır sorusunun yanıtı ise bitkinin gelişim evrelerine göre değişiklik gösterir.
Şeker Pancarında İlk Sulama
İlk sulamanın ne zaman yapılacağı bölgelere ve ilkbahardaki yağış şartlarına göre değişiklik gösterdiği için her bölgede farklı tarihlerde yapılır. Pancar kökünün daha sağlıklı gelişmesi için ilk sulamanın mümkün olduğunca geç yapılması önerilir. Ekimden sonraki ilk aylarda hafif kuraklık köklerin daha derinlere inmesine neden olur. Bu sayede bitki su ve besin maddesi yönünden daha iyi beslenir. Kök gelişimini derin toprakta tamamlayan bu pancarların şeker verimi ve kalitesi yüksek olur.
Şeker Pancarında Son Sulama
Son sulama, hasat öncesi sulama olarak da bilinir. Sulama zamanı ve sıklığı hasat sırasında toprakta bulunması istenen nem oranına bağlı olarak değişiklik gösterir. Nemli toprak isteniyorsa hasattan 10-15 gün önce yapılır. Sulama bitkideki gelişmeler gözlemlenerek 4-6 defa yapılmalıdır. Son sulama, toprağı tavlı duruma getirmek, hasadı kolaylaştırmak ve kök kırılmalarını önlemek amacıyla yapılan sulamadır.