Nematod, bitki köklerine zarar veren ve kökten alacağı elementleri ve suyu engelleyerek bitkinin fiziksel yapısında da bozulmalara neden olan bir zararlı türü. Genel olarak toprakta, suda ve çürümekte olan organik maddelerde yaşayıp, bitkilerin çeşitli kısımlarından beslenerek büyüyorlar. Kendi içlerinde birçok farklı çeşidi bulunan nematodlar; iç parazit, yarı iç parazit ve dış parazit olarak 3 ana gruba ayrılıyor. Patates yetiştiriciliğinde en çok rastlanan iç parazit nematodları ise dünyanın farklı yerlerinde çokça görüldüğü gibi Türkiye’de de zaman zaman ortaya çıkıyor. Patates bitkisinin ölümüne bile neden olan nematodlar ile mücadele zararlının bulaşmaması üstüne kurulu. Bulaştıktan sonra herhangi bir sonuç almak mümkün olmuyor. Tabii nematodların tek konukçusu patates değil, domates ve patlıcan gibi Solanaceae bitki familyasına ait ürünlerde sıklıkla görülebiliyor.
Mücadele bulaşmaması üzerine
Patatesin en önemli zararlıları arasında yer alan kist nematodları ile mücadele kültürel olarak yürütülüyor. Fakat tek bir mücadele yöntemi nematodları durdurmakta yeterli değil. Patates tarlasında nematod görüldüğünde etkili bir sonuç alabilmek için tüm mücadele yöntemlerinin entegre bir şekilde uygulanması gerekiyor. Patates kist nematodları aynı zamanda karantina listesinde bulunan bir zararlı grubu. Devletin yasal olarak aldığı önlemlerin başında görüldüğü yerlerin karantinaya alınması geliyor. Bulaşık alanlardan çıkan yeşil aksamlar veya orada yetiştirilen ürünlerin bulaşı olmayan alanlara getirilmesi ve götürülmesi yasak. Hatta nematodların görüldüğü arazilerde özellikle patates, domates ve patlıcanda karantina durumu yaşanırsa, 8 yıl boyunca arazide tam anlamıyla bir arındırılma yapılmadan herhangi bir ekim yapılması engelleniyor. Mücadele yöntemleri arasında bulunan kültürel önlemler ise sertifikalı tohum kullanımı ile başlıyor.
Erken tespit, en az zarar
Geleceğin en etkili zararlıları arasında yer alan nematodların erken tespit edilmesi hem patates bitkisi için hem de diğer tarım alanları için oldukça önemli. Bu sayede gereken önlemler alınarak ekonomik zararı en aza indirmek mümkün olabiliyor. Fakat müdahale edilmediği takdirde, daha büyük alanlara bulaşması engellenmezse doğuracağı sonuçlar üreticilerin altından kalkabileceği boyutları aşıyor.
Bu kaybın önüne geçmek için nematodlarla mücadelenin ciddiye alınıp gerekli bütün önemlerin erkenden alınması büyük önem taşıyor.
Nematodların Yayılma Şekilleri
- Yağmur ve sulama suyu
- Rüzgar
- Bulaşık bitki atıkları
- İnsan ve hayvanların ayaklarına yapışan toprak parçaları
- Toprak işleme aletleri