Nektarin Yetiştiriciliğine Dair Her Şey: Nektarin Nasıl Yetiştirilir?
Yaz aylarının tadına doyulmaz meyvelerinden bir tanesi olan nektarin, şeftali ağacına erik aşılanarak elde edilir. Lezzeti şeftaliye oldukça benzeyen nektarin, tüysüz yapıda, şeftaliden biraz daha koyu renkli ve biraz daha tatlıdır. C vitamini açısından epey olan bu meyve; lifli, yağsız ve sulu yapısıyla sağlıklı beslenme için önerilir. Nektarin yetiştiriciliği, bazı önemli detaylara dikkat edilerek gerçekleştirilmesi gereken bir süreçtir. Yetiştirme koşulları göz önüne alındığında şeftaliye oldukça benzeyen nektarin, sağlıklı gelişme konusunda özellikle kumlu, çabuk ısınan, çakıllı ve killi toprakları sever.
Nektarin Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Nektarin üretimi Türkiye içerisinde; Akdeniz bölgesinde erkenci, Marmara ve Ege bölgelerinde geççi olarak yapılır. Tüm bölgeler arasında nektarin üretiminde ilk sırada Marmara Bölgesi gelir. Nektarin yetiştiriciliği bahçelerde bir yaşındaki, kalınlığı 8-16 mm olan aşılı fidanlarla kurularak yapılır. Çok soğuk bölgeler dışında dikimler sonbaharda yapılır. Dikimden önce derin ve yüzeysel sürümle toprak hazırlanır. Dikim, sıra arası ve sıra üzeri aralıkları 5×5 veya 5×4 olacak şekilde yapılır. Aralıklar toprağa, iklime ve anacın özelliklerine göre değişir.
1 – Soğuklama
Nektarinin çiçeklerini dökmemesi için kış soğuklanma ihtiyacı karşılanır. Her ne kadar çeşitlerine göre değişse de soğuklanma süresi 250 ile 1250 saat arasında farklılaşır. Ayrıca nektarin fidanları aşıyla çoğaltılır. En sık tercih edilen yöntem durgun T göz aşısıdır.
2 – Seyreltme
Nektarin ağaçlarında seyreltme önemlidir. İşlem için el ya da kimyasal maddeler kullanılır. Dallarda fazla meyve olunca meyveler istenen iriliğe ulaşamaz. Sonrasında dallarda kırılma olur, sonraki yılın verimi azalır, don zararında artış yaşanır.
3 – Budama
Nektarin yetiştiriciliği için bir diğer önemli konu budamadır. Nektarinde biraz daha ağır budama gerekir. Dikimden sonra ilk 2-3 sene şekil budaması, sonra da her yıl ürün budaması yapılır. Dal çeşitleri ve üzerindeki gözlerin durumu göz önüne alınıp ona göre hareket edildiğinde iyi bir budama yapılabilir. Budamada çiçek ve odun gözlerini karışık taşıyan dallar bırakılır, sadece çiçek gözü taşıyanlar kesilir. Mayıs ve hazirandaki hafif yaz budaması da iyi sonuç verir.
Nektarin Yetiştirme Koşulları Nelerdir?
Nektarin genel hatlarıyla ağır, nemli olmayan, çabuk ısınan alüvyal ve geçirgenliği iyi olan derin topraklarda yetiştirilir. Bunun yanı sıra doğru gübreleme ve sulama yapıldığı takdirde kumlu topraklarda da yetiştiğini görmek mümkündür. Soğuk, ağır ve taban suyu yüksek topraklarda yetişen nektarinlerde sürgünler pişkinleşmez ve meyvede zamklanma yaşanır. Nektarin ise suyu çok fazla seven bir meyvedir. Bu nedenle nektarin yetiştirme koşulları göz önüne alındığında arazide su kaynağının bulunuyor olması da büyük önem taşır.
Farklı iklim koşullarına kolayca uyum sağlayabilen bu bitki, erken çiçek açtığından ilkbahar geç donlarından etkilenir. Nektarin; yaz sıcaklığının düşük olduğu bölgelerde yetiştirilirse meyvelerde geç olgunlaşma meydana gelir dolayısıyla kalite düşer. Diğer yandan kış sıcaklığının -18 / -20 derece olduğu zamanlarda sürgünler ve gözler donarken sıcaklığın birkaç derece daha düşmesiyle ağacın tamamen donmasıyla karşı karşıya kalınır. Bu tip bölgelerde nektarin yetiştirilecekse Redhaven en dayanıklı çeşit olarak öne çıkar.
Nektarin Yetiştiriciliğinde Don Riskini Azaltmak için Ne Yapılır?
Don, nektarin yetiştiriciliği için tehlikeli bir gerçektir. Bu yüzden mümkün olan her önlemi alarak hem maddi zarara uğramamak hem de kaliteden ödün vermemek gerekir. Nektarin yetiştiriciliği püf noktaları olarak don riskini azaltmak için uygulanacak hayati detaylar bulunur:
- Kış sonu ile ilkbahar başında bahçedeki otları biçmek gerekir.
- Budama işlemi mümkün olduğu kadar geç yapılmalıdır.
- Yaz budaması yöntemi kullanılarak gözlerin güneşlenmesinin artması sağlanmalıdır.
- Tüm bu yöntem ve önlemlere rağmen risk halen devam ediyorsa özellikle kasım ve aralık aylarında meyvenin gövde ve ana dalları beyaz lateks boya ile boyanmalıdır.
Nektarin Fidanı Dikimi ve Hasat Zamanı
Nektarin dikim zamanı, fidanın tüplü ya da açık köklü olmasına göre farklılık gösterir. Açık köklü fidanlar, kök çıplak olduğundan uyku dönemine girildiğinde daha az enerji harcar. Bu yüzden tutumu da daha basit olur. Açık köklü nektarin fidanı dikimi ekim ayından mart ayına kadar iklim şartları uygun olduğu müddetçe yapılır. Tüplü nektarin dikim zamanı ise çok daha esnektir. Kolayca uyum sağlayabilen bu türde 12 ay, dikim çukurları açılıp aşı noktası yukarı gelecek şekilde dikim gerçekleştirilir. Ancak fidan tutana dek gözlem altında tutulur.
Nektarin hasadı içinse olgunluk belirtileri izlenir. Bunun için zemine, üst renk ve etin sertliğine bakılır. Olgunlaşma göstergesi olarak zeminle üst renk değişir, meyve eti yumuşar. Nektarin üretimi Türkiye içinde gerçekleşmiş ancak meyve, hasat sonrası uzak pazarlara gönderilecekse ya da soğuk hava deposunda bekleyecekse tam olgunlaşma olmadan 3 ya da 4 gün önce nektarin hasadı yapılır.
Nektarin Gübreleme ve Sulaması Nasıl Yapılır?
Kaliteli meyveler üretebilmek için nektarin yetiştirme koşulları kadar nektarin gübreleme ve sulama noktalarına da dikkat etmek gerekir. Bahçelerde ürün yoluyla topraktan alınan besin maddeleri mutlaka yeniden toprağa verilir. Her yeni sürgün için iyi beslenme gerekir. Gübre miktarı, yaprak ve toprak analizleri sonucu belirlenen orana göre gerçekleştirilir.
Özellikle fosforlu gübre ile çiftlik gübresinin sonbahar aylarında beraber verilmesi sonucu fosforlu gübrenin kireç tarafından tutulmasının önüne geçilir. Şubat ve mart aylarında verilen gübre türleri de azotlu ve potaslı gübrelerdir. Buna karşılık hasada yakın dönemde ve çiçeklenme döneminde kesinlikle azotlu gübre verilmemelidir.
Sert çekirdeği bulunan meyveler göz önüne alındığında en çok su isteyen tür nektarindir. Su ihtiyacının ne kadar olacağı hem iklime hem de toprak özelliğine göre farklılaşır. Hasat öncesi yapılan sulamalar sayesinde nektarin meyvelerinin irileşmesi ve daha koyu bir renk alması sağlanır. Hasat sonrası sulama, çiçek tomurcuğu oluşması ve gelişmesi konusunda etkilidir. Çoklu pistil oluşumu riskini azaltmak için ağaçların temmuz ve ağustos döneminde sulanması gerekir.
Nektarin Yetiştiriciliğinde Zararlılarla Mücadele Nasıl Yapılır?
Şeftaliye göre daha fazla yıllık bakım masrafına ihtiyaç duyan nektarinde zararlılara karşı mücadele büyük önem taşır. Nektarinde, hasat zamanı bahçelerde rüzgar ve zararlı kaynaklı kayıplar şeftaliden daha çok olur. Nektarinde en yaygın olarak görülen zararlılar; yaprak biti, kabuklu bit ve Akdeniz meyve sineğidir. Hektaş aracılığıyla nektarin yetiştirmek ve zararlılarla mücadele etmek için gereken tüm ürünleri bulabilirsiniz.