Biber yemeklere aroma veren ve her mevsim sıklıkla tüketilen sebzeler arasındadır. Biber üretimi Türkiye’de ve dünyada yaygın olarak yapılır. Türkiye’nin farklı bölgelerinde biber tarımı mevcuttur. Tohum cinsine göre farklı çeşitlerde yetiştirilen biber türleri vardır. Kapya, sivri, çarliston, köy biberi, dolma biber gibi pek çok farklı çeşitte biber yetiştiriciliği yapılır. Peki biber yetiştirme koşulları nelerdir? Biber fidanı ne zaman dikilir ve hasat edilir? Biber yetiştiriciliğine dair merak ettiğiniz tüm detayları bu yazıda bulabilirsiniz.
Biber Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Biber yaz mevsiminde yetiştirilen bir sebzedir. Bu nedenle, hava sıcaklığına göre Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde farklı zamanlarda dikilir. Biber sıcak iklimlerde çok yıllık, ılık bölgelerinde tek yıllık bir bitkidir. Dolayısıyla, ılık iklimlerde biber her yıl yeniden dikilirken sıcak bölgelerde her sene dikimi yapılmaz.
Biber yetiştirilirken özellikle erken evrelerde fazla sıcaklığa gereksinim duyar. Açık alanlarda biber tarımı yapılması için hava sıcaklığının optimum 18 ile 26 derece arasında olmalıdır. Ancak sera yetiştiriciliğinde durum farklıdır. Seralar kapalı alanlar olduğu ve jeotermal ısıtma ile ısıtılabildiğinden hava sıcaklığından bağımsız olarak burada biber tarımı yapılır.
Biber tarımı için erken dönemde, hava sıcaklığı yükseldiğinde tohum viyollere dikilerek fide yetiştirilir. Büyüyen fidelerin belirli aralıklarla ocak yapılarak ekilmesiyle biber tarımı gerçekleştirilir.
Biber Yetiştirme Koşulları Nelerdir?
Biber sıcaklık isteyen bir bitki olduğu için vejetasyon için ortalama sıcaklığın 15 derece olması gerekir. Fidelerin yetişmesi için hava sıcaklığı 26 dereceyi geçmemelidir. Biber fidelerinin genel olarak 32 derece üzerinde verimi düşer. Ayrıca, yüksek sıcaklık biberde tat değişimine neden olur.
Biber yetiştiriciliğinde sıcaklığın yüksek olması gibi düşük olması da bitkiye zarar verir. İlkbaharda yaşanan don olayları biber hassas bir bitki olarak kabul edilir. Sıcaklığın -2 veya -3 derecelere düşmesi bitkinin çürümesine sebep olabilir. Nitekim biberin fazla sıcaklardan veya soğuklardan korunması gerekir.
Biber tarımında toprak nemi de önemli bir faktördür. İyi drenajlı, su tutma kapasitesi yüksek, humuslu, tınlı, geçirgen ve derin topraklar biber yetiştiriciliği için idealdir. Biber yetiştirme koşulları göz önüne alındığında toprağın pH değeri de önemlidir. Toprak pH’sı biber tarımı için 5.6- 6.8 aralığında olmalıdır.
Kapya Biber Yetiştiriciliği
Kapya biber yetiştiriciliği sıcak iklim bölgelerinde mart ayında, ılıman bölgelerde ise mayıs ayında ekilir. İlk olarak tohumlar viyol veya tüplerde çimlendirilir. 3- 4 yaprak çıkararak fide haline gelen kapya biber ocak vurularak tarlalarda yetiştirilir. Kapya biber için ışık alan, nemli, kumlu ve tınlı toprağa sahip alanlar tercih edilmelidir.
Salçalık (Sanayilik) Biber Yetiştiriciliği
Salçalık bir diğer adıyla sanayilik biber yetiştiriciliği için sıcak havalar elverişlidir. Salçalık biber için en uygun toprak sıcaklıkları 20- 30 derece arasındadır. Sıcaklığın yanı sıra nem ve ışık da salçalık biberin yetişmesinde önemli faktörlerdir. Ayrıca, fideler özellikle kuru ortamda iyi gelişim gösterebilir. Ancak, bitki susuz bırakılmamalı, yetişme için yeterli sulama yapılmalıdır. Salçalık biber yetiştiriciliğinde fazla sulama yapılması durumunda bitkinin kökleri suya duyarlı olduğundan çürüme meydana gelebilir.
Serada Biber Yetiştiriciliği
Serada biber yetiştiriciliği genellikle kış mevsiminde veya soğuk bölgelerde gerçekleştirilir. Serada biber tarımı için tohumun çimlenerek fide haline gelmesi gerekir. Genellikle tohum ekiminden 8 ile 12 hafta sonra biber fideleri serada dikime hazır hale gelir. Fide köklerinin serada toprağa daha iyi tutunması için ortam sıcaklığını 22 – 24 derece olarak ayarlanmalıdır. Dikimden sonra sıcaklığın yüksek olması vejetasyonu hızlandırır. Verimli meyve için iyi çiçek oluşmasını sağlar. Ortam sıcaklığının 10 – 12 dereceye düştüğü seralarda ise bitkinin gelişimi ve verimi düşebilir.
Jalapeno Biber Yetiştiriciliği
Jalapeno biber en fazla yetiştirilen, turşuluk biber olarak bilinen çeşittir. Meksika kökenli olarak bilinir. Bu tür biber çeşitleri acıdır, yoğun tada sahiptir. Jalapeno biber tohum çimlendirilerek yetiştirilir. Tohumun çimlendirilmesi için bu biber çeşitlerinde havadar ve nemli ekim alanları tercih edilmelidir. Tohumun çimlenme sıcaklığı ise 18 – 25 derece aralığında olmalıdır. Biber tohumunu viyollere dikerek çimlendirebilirsiniz. Torf, perlit, gübre ve toprağı karıştırarak viyollere doldurarak tohumları ekebilirsiniz. Fide haline gelen Jalapeno biberleri 40 cm aralıklarla ocaklarına dikerek yetişmeye bırakabilirsiniz. Sulama ve gübreleme gibi bakımlarda bitkiden verim alınması için önemli evrelerdir.
Kaliforniya Biber Yetiştiriciliği
Kaliforniya biberi Güney Amerika kökenli, Solanaceae familyasına ait bir bitkidir. Dolmalık bibere benzeyen, kırmızı, sarı ve turuncu renklerde sebzedir. Kalın ve etli bir yapıya sahiptir. Kaliforniya biberi tohumdan çimlendirilerek fide haline gelince sera veya tarlalara dikilerek yetiştirilir. Tohum ekimi ve yetiştirme için ideal sıcaklık 18 – 22 derece arası kabul edilir. Fidelerin sağlıklı yetişmesi için günde en az 10 – 12 saat gün ışığı alması gerekir. Fideleri tarla veya seraya diktikten sonra düzenli sulama da önemlidir. Aşırı sulama bitkinin çürümesine neden olabilir. Sulama sadece toprağı nemli tutacak kadar yapılmalıdır.
Dolma Biber Yetiştiriciliği
Dolma biber yetiştiriciliği diğer biber türleri ile benzerdir. Sadece tohum cinsi olarak farklılık gösterir. Viyollere toprak, kum ve gübre karıştırılarak doldurulur. Sonrasında tohum fide olmak üzere viyollere ekilir. 6 – 7 yaprak vererek fide haline gelen dolmalık biber araziye dikmek için hazırdır. 40 cm aralıklı ocaklara dolma biber fidelerini 10 cm derinlikli halde dikebilirsiniz. Düzenli aralıklarla sulamanız gereken dolma biber fidelerini gübrelemek için de azot ve potasyum kullanılmalıdır.
Biber Fidanı Dikimi ve Hasat Zamanı
Biber dikim zamanı iklimlere göre farklılık gösterir. Biber fidanı dikimi don olaylarının yaşanmadığı, hava sıcaklıklarının yükseldiği zamanlarda yapılmalıdır. Biber sıcak iklimlerde ilkbahar, sonbahar ve yaz aylarında dikilebilir. Ancak ılıman iklimlerde ilkbahar ve sonbahar aylarındaki donlardan dolayı genellikle yaz aylarında dikilebilir.
İlkbahar mevsiminde dikilen biberin hasadı yaz aylarında yapılır. Yaz mevsiminde dikilen biber fidanı ise sonbaharda meyve verir. Genel olarak biber hasadı yaz ve sonbahar mevsiminde gerçekleştirilir.
Biber Gübreleme ve Sulama
Biber gübreleme işlemleri bitkinin toprağının hazırlanması sırasında veya dikimden sonra yapılır. Biber yetiştiriciliği için tarla hazırlanırken dekar başına 3 ton yanmış hayvan gübresi kullanılabilir. Dikim sırasında fosfor gübresinin hepsi, azotlu gübrenin yarısı bitkiye uygulanır. Biber fidesinin ilk kez sulamadan önce de azotlu gübrenin kalan yarısının bitkiye vurulur. Azotlu gübre dekar başına 15 kg, fosfor gübresi ise dekar başına 10 kg oranında uygulanabilir.
Biber fidesi dikildikten sonra bitkiye can suyu verilmelidir. Dikimden sonra düzenli sulama için 10 – 15 gün beklenebilir. Meyve verdikten sonra birer hafta aralıklarla sulama yapılabilir. Eylül ve Ekim aylarında sulama bırakılabilir. Kumlu topraklarda biber sulama sıklığı 3 – 5 gün arasında değişir. Ağır topraklarda ise biber fideleri 3 – 7 gün arasında sulanmalıdır.
Biber Yetiştiriciliğinde Zararlılarla Mücadele
Biber yetiştiriciliğinde verimin yüksek olması için zararlılarla mücadele yöntemleri büyük önem taşır. Biber tarımında çökerten hastalığı, iki noktalı kırmızı böcek, pamuk kırmızı böceği, beyaz sinek, sarı çay akarı, kök ur nematodları gibi zararlılar görülür. Biber zararlıları ve hastalıklarla mücadelede kültürel yöntemler ve zirai mücadele teknikleri kullanılır.
Tarım yaparken biber yetiştiriciliği püf noktalarından faydalanabilirsiniz. Biber yetiştiriciliğinde verim almak için Hektaş tarafından sunulan ürün ve hizmetlerden faydalanabilirsiniz.