Örtü Altı Sebze Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Örtü altı sebze yetiştiriciliği, tarımsal üretime olanak sağlamayan alanların değerlendirilebilmesi ya da mevcut alanlarda etkin kaynak (arazi, su, işçilik, vb) kullanımı sağlamak amacıyla toprak veya bitkilerin üzerine serilen örtüler, alçak plastik tüneller, yüksek tüneller ve seralar gibi farklı yapılar altında yapılır.

Yetiştirilecek sebzelerin gelişim ihtiyaçlarına uygun sıcaklık, nem ve ışık koşulu ile her mevsim hasat yapılması mümkün olur. Örtü altında sebze yetiştiriciliği yapabilmek için öncelikle örtü altına alınacak sebzenin gelişim ihtiyaçlarını iyi bilmeniz sonrasında örtü altı yetiştiricilik yapılacak bölgenin şartlarına hakim olmanız gerekir.

Eğer kışın don görülen bölgede örtü altı sebze yetiştiriciliği yapacaksanız ısıtma sistemleri kurmanız gerekebilir. Yazın sıcak olan bölgelerde ise soğutma sistemlerine ihtiyaç duyabilirsiniz. Örtü altı sebze yetiştiriciliğinde dikkat etmeniz gereken diğer unsur bitki hastalıkları ve zararlılarıdır. Havalandırması ve bakımı iyi yapılmamış örtü altı sebze yetiştiriciliği hastalık ve zararlılar hızlı bir şekilde yayılabilir. Hastalık ve zararlılar dikkatli şekilde takip etmelisiniz. Bitki gelişimi için gerekli komponentleri düzenli olarak bitkiye vermeniz gerekir.

 

 

Örtü Altı Sebze Yetiştiriciliği Detayları

Toprak üstü malçlamadan, özel sensörler ve IOT sistemlere kadar farklı ölçüde ve kapsamda örtü altı sebze yetiştiriciliğinden bahsetmek mümkündür. Ancak örtü altı yetiştiriciliğinde temel amaç bitki gereksinimlerinin yapay yollarla karşılanıp yıl boyunca üretimi olanaklı hale getirmek ve birim alandan yüksek verim elde edilerek erkencilik sağlamaktır.

Sera ve alçak tünel olarak iki temel şekli mevcuttur Tek sezonluk yapılar alçak tünel sınıfına girmektedir. Serdar ise içinde rahatça yürünebilen, çeşitli ısıtma, aydınlatma sistemlerinin kurulabildiği, uzun yıllar kullanabileceğiniz yapılardır.

Örtü Altı Sebze Yetiştiriciliğinin Avantajları Nelerdir.

Dünya nüfusu hızla artarken ekilebilir alanlar şehirleşme, kirlilik, su kıtlığı gibi birçok nedenden ötürü azalmaktadır. Zorlaşan ekonomik koşullar da insanları küçük alanlardan yüksek verim elde etmeyi sağlayan örtü altı sebze yetiştiriciliğine yöneltmektedir. Örtü altı sebze yetiştiriciliği bu bakımdan aşağıdaki avantajları da beraberinde getirmektedir. Avantajlar ise şu şekilde sıralanabilir:

• Yıl boyunca hasat yapabilirsiniz
• Birim alandan yüksek kazanç elde edebilirsiniz.
• Ürün kalitesinde artış sağlarsınız.
• İşletmenizde iş gücü sürekliliğini mümkün kılabilirsiniz.
• Organik üretimi kolaylaştırabilirsiniz.
• Elektrik, su, gübre, iş gücü gibi kaynaklardan tasarruf edebilirsiniz.

Özellikle örtü altı sebze yetiştiriciliğinde topraksız tarım uygulamaları giderek yaygınlaşmaktadır. Topraksız tarım sayesinde toprak sağlığı ve güvenliği ile ilgili sorunları ortadan kaldırabilirsiniz. Toprak, tarıma uygun olmasa da dahi, özel sistemler sayesinde sulu tarımla yüksek verim elde edebilirsiniz.

 

Örtü Altı Yetiştiriciliği Yapılan Sebzeler

Domates, örtü altı sebze yetiştiriciliğinde tercih edilen ilk sebzedir. Özellikle ihracatta en çok aranılan üründür. Domatesten sonra ülkemizde en çok yetiştirilen örtü altı sebzeciliğinde salatalık, karpuz ve biber yer almaktadır. Bununla birlikte örtü altı yetiştiriciliğine verilen teşviklerle muz, çilek, patlıcan ve kabak sebzeleri de hızlı bir şekilde örtü altında yetiştirilmektedir.

Örtü Altı Domates Yetiştiriciliği

Domates sıcaktan hoşlanır. Gelişmesinin farklı evrelerinde ihtiyaç duyduğu sıcaklık aralıkları değişkendir. Tohumlarının çimlenebilmesi için sıcaklığı 16-29°C arasında tutmanız gerekir. Fide döneminde 12-20°C arasında sıcaklığı korumalısınız. Işık ihtiyacı olarak, domates gün uzunluğuna duyarlı değildir. Ancak gelişimi için yeterli ışığı alması gerekir. İstediği ışık yoğunluğu 10000 lux dolayındadır. Düşük ışık alması durumunda; ince zayıf bir gövde gelişimi olur. Yapraklar soluklaşır. Çiçek sayısı azalır. Sera içerisindeki oransal nemin %50-60 olması istenir. Tozlaşma ve havalanma için sera içi hava akışının 1-4 m/sn arasında olması gerekir. CO2 düzeyi 1000 ppm olacak şekilde yapılabilir. İdeal toprak sıcaklığı 20 °C’dir. Toprak pH’ı 5,5-7 arasında olmalıdır.

Örtü Altı Salatalık Yetiştiriciliği

Salatalık sıcaklığı sever. -2 C°’de donar. Bu nedenle kışın soğuk bölgelerde örtü altının ısıtılması gerekir. Tohumların çimlenmesi için ideal sıcaklık 27 C°dir. Düşük sıcaklıklarda çimlenme süresi uzar. Işıklanma ihtiyacı 14 saattir. Yani uzun gün bitkisidir. Işık ihtiyacı 15.000 lux’tur. Oransal nemin %70-90 olmasına dikkat etmelisiniz.

 

 

Örtü Altı Biber Yetiştiriciliği

Biber ılık iklim sebzesidir. Işığı ve sıcaklığı sever. 20-30 °C gelişimi için ideal sıcaklıklardır. -2 C°’ye kadar olan kısa süreli soğukları bile nadiren donmadan atlatabilirler. Ayrıca 35 C°’nin üzerindeki sıcaklıklarda bitki çok yavaşlar. Uzun ya da kısa gün ışıklanma süresinden etkilenmezler. Ancak ışık şiddetinin de korunması gerekir. Işık yoğunluğu düştüğünde yapraklanma artar. Meyve verimi azalır. Işık şiddetinin artışı meyve oluşumunu arttırır. Aynı zamanda örtü altında nemli toprak ve hava ister. Hiçbir zaman susuz bırakılmamalıdır. Toprak neminin %60-70 civarında olması sağlanmalıdır. Eğer susuz kalırsa biberler büyümez ve irileşmez. Çiçek silkmeleri görülür. Toprak pH’ının 6,0-6,5 olması gerekir.

Örtü Altı Marul Yetiştiriciliği

Örtü altı koşullarında bütün bir yıl boyunca marul yetiştirebilirsiniz. Salata ve yeşillik olarak tüketilen sebzelerdir. Tohumlarının çimlenmesi için toprak sıcaklığının 4- 25°C’ler arasında olması gerekir. Kışlık çeşitler 0 – 5°C’ler arasındaki sıcaklıklara 5 – 10 gün, -10°C sıcaklığa 1 – 3 gün kadar dayanmaktadır. Her toprak üzerinde rahatlıkla gelişebilir. Humuslu topraklarda büyüme hızlanmaktadır. Toprak pH’ının 6-7 arasında olması istenir.

Örtü Altı Erik Yetiştiriciliği

Özellikle Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde yeşil erik örtü altı yetiştiriciliği yaygınlaşmaktadır. Burada amaç erkencilik sağlayarak pazara erken ürün sunabilmektedir. Örtü altında birim alandan yüksek kaliteli meyve elde edebilmek için yarı bodur erik fidanları kullanılması gerekir. Erik türleri saçak kök tipine sahiptir. Bu sayede ağır topraklarda da yetiştirilebilirler. pH’ı yüksek kireçli topraklarda kloroz görülür. Monilya ve kök kanseri önemli hastalıklarıdır. Kırmızı örümcekler, yaprak büken, bitler ve erik testereli arısı önemli zararlılarıdır.

 

 

https://ankara.tarimorman.gov.tr/Belgeler/liftet/%F6rt%FCaltiyetistiriciligi.pdf

https://www.tarimkutuphanesi.com/ortualti_yetistiriciligi_00448.html