Elma ne zaman dikilir ve hasat edilir sorusunun yanıtını bildiğinizde ağaçlarınızdan maksimum verimi almaya bir adım daha yaklaşabilirsiniz. Elma ağaçları güzel görünümleri ile bahçelere değer katar. İlkbahar mevsiminde açan çiçeklerinin canlılığı, sonbaharda verdiği meyvelerin son derece lezzetli tadı ile dikkat çeker. Bahçelerde öne çıkan bu ağaçlar, doğal hayat içerisindeki kuşlar, arılar ve diğer farklı türler için ideal bir yaşam alanı sağlar. Ağacın farklı boyutları çeşitli büyüklükteki bahçelere uygun şekilde ekim yapılabilmesine olanak verir. Lezzetli bir elma ağacı seçerken aynı zamanda alanınızın uygunluğuna da dikkat etmelisiniz. Bir elma ağacını doğru şekilde ektiğinizde, bakımını iyi şekilde yaptığınızda meyvelerinin tadını yıllarca çıkarabileceğinizden emin olabilirsiniz.
Elma Ne Zaman Dikilir?
Elma dikim zamanı yaşadığınız bölgeye bağlı olarak değişse de sonbahar ve ilkbahar en ideal zamanlardır (1). Bu mevsimlerde ağaç, kök salmaya, besinlerini almaya ve dikim alanına yerleşmeye hazır olur. Ilıman bir iklimde yaşıyorsanız Mart ve Nisan ayları elma ağacı dikimi için uygundur. Daha sıcak iklim koşullarına sahip bölgeler ise Kasım ayında dahi dikim yapılabilir. İlkbaharda dikilen ağaçlar, sonbaharda dikilenlere göre daha hızlı bir şekilde meyve verir. Ağacı yılın yanlış bir zamanında dikmeniz, düşük verim almanıza ya da ağacınızın ölmesine neden olur.
Peki, zamanlama neden bu kadar önemli? Her ağaç farklı bir zamanda büyür. Bazıları sıcak, bazıları ise soğuk havada daha iyi yetişir. Elma ağaçlarının da gelişmesi ve büyümesi için doğru zamanlamaya ve doğru koşullara ihtiyacı vardır. Ancak saksıda yetiştirecekseniz tüm yıl boyunca ekebilirsiniz.
Elma Dikerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bir elma ağacını dikerken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur. Bunları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz (2):
- Dikme işleminden önce toprak hazırlanmalıdır. İşlem öncesi yabani otlar temizlenmelidir.
- Dikim yapılacak alan uygun şekilde işlenmeli, ağacı tutacak bir tahta yerleştirilmeli ve ağaç doğru konumlandırılmalıdır. Ağacın kök boyutundan daha büyük bir çukur kazmaya özen gösterilmelidir.
- Kökleri kapatırken aşağı doğru bastırılmalı ve toprak yavaşça doldurulmalıdır.
- Aşı noktasının toprak altında kalmamasına dikkat edilmelidir.
- Elma ağacının dallarının iyi bir şekilde gelişebilmesi için dikilen bölgede gerekli alana sahip olması sağlanmalıdır.
- Yüksek verim elde etmek için güneş alan bir yer seçildiğinden emin olunmalıdır.
- Elmalar nemli ancak taban suyunun yüksek olduğu yerlerde dikim yapılmamalıdır; taban suyu yüksek ise drenaj ve veya sırta dikim yapılmalıdır. Yetersiz drene edilmiş bir toprak, ağaç kökünün çürümesine yol açabilir.
- Elma ağacının gövdesi onu tutacak tahta ya da sağlam bir çubukla sabitlenmelidir. Bu işlem, ağacın rüzgâr gibi doğal durumlarda devrilmesini önleyerek sabit kalmasına yardımcı olur. Son olarak ağaca yıl boyunca iyi bir şekilde sulama yapılmalıdır.
- Elma ağacı dikerken iki ya da daha fazla dikerek çapraz tozlaşmaya olanak tanır (3). Bu da, daha hızlı büyüme ve daha çok verim sağlar.
Elma Kaç Ayda Yetişir?
Elma ağaçları çeşidine bağlı olarak genellikle aralık ayından mart ayına kadar uykuda kalır. Bu süre boyunca ağaç yeni tomurcuk ve meyve vermez. Aynı zamanda da yapraksız bir haldedir. Ağacın meyve verme süresi ektiğiniz türe bağlı olarak değişir. Ağacın türünün yanında tohumdan yetiştirilip yetiştirilmediği de elmanın yetişme süresini etkiler. Tüm bu faktörlere bağlı olarak elma ağaçları genel olarak iki ila on yıllık bir sürede meyve verir (4). Çeşitlerine göre elma ağaçlarının meyve verme sürelerini aşağıda bulabilirsiniz:
- Tam bodur elma ağaçları iki ila üç yıl içerisinde verime yatar.
- Yarı bodur ağaçlar ise iki ila dört yıl sonrasında meyve vermeye başlar.
- Standart tam boyuta sahip elma ağaçlarının meyve vermesi altı ila on yıllık bir süre gerektirir.
Özetle, elma ağaçlarının hepsi farklı boylarda büyür, farklı oranlarda olgunlaşır ve farklı zamanlarda meyve verir. Ağaç çeşidinin yanı sıra genel koşullarda ağacın meyve vermesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Elma Ne Zaman Hasat Edilir?
Elma ağacının ekimi ve bakımı için harcanan emeğin ödülü meyvelerini toplamak ile elde edilmiş olur. Her elma ağacı çeşidi farklı bir zamanda olgunlaşır. Bu açıdan elmaların hasat mevsimi ağustos ayından ekim ayına kadar sürebilir (5). Toplama sırasında elma ağacının boyutuna ve cinsine uygun budama yapılır ve olgunlaşan elmalar toplanır.
Elma toplama zamanını iki faktör etkiler. Bunlar:
- Hasat zamanına kadar geçen süredeki hava koşulları,
- Elma ağacının çeşidi.
Elmaların toplanma zamanı bu etkenlere bağlı olarak değişeceğinden elmaları olgunlaşma belirtileri açısından izlemek faydalı olur.
Doğru dikimin yanında doğru şekilde ve zamanda hasat etmekte büyük önem taşır. Çok erken toplanan elmalar ekşi, küçük veya tatsız; geç toplananlar ise yumuşak, unlu bir tada sahip ve erken çürümeye meyilli olabilir. Bu nedenle yaz sonu gibi toplama işleminin yapılması idealdir.
Siz de kaliteli Hektaş tohumlarını ekebilir, Hektaş bitki koruma ve besleme ürünleri ile sağlıklı meyveler elde edebilirsiniz. Hasat mevsiminde doğru ektiğiniz ve doğru ürünlerle yetiştirdiğiniz ağacınızın yaşam döngüsünü kutlayabilirsiniz.
Kaynaklar:
- https://isparta.tarimorman.gov.tr/Belgeler/Faydal%C4%B1%20Bilgiler/%E2%80%8BBitkisel%20Yeti%C5%9Ftiricilik/Meyve%20Yeti%C5%9Ftiricili%C4%9Fi/Elma%20Yeti%C5%9Ftiricili%C4%9Fi.pdf
- https://blog.seedsavers.org/blog/tips-for-planting-apple-trees
- https://extension.umn.edu/fruit/growing-apples
- https://extension.umn.edu/fruit/growing-apples#:~:text=Dwarf%20apple%20trees%20will%20start,apple%20trees%20healthy%20and%20productive.
- https://extension.umn.edu/yard-and-garden-news/when-pick-your-apples